Tasarım ve Doğa İç İçe: Biyonik Avize!
Hiç kuşkusuz insan yapımı ürün ve tasarımların büyük bir kısmı doğadan esinlenilerek ortaya çıkartılmıştır. Baykuşların geceleri neredeyse duyulamayacak kadar kısık sesle uçmalarından yola çıkarak çeşitli uçan araçlar geliştirmemiz, yusufçukların kanat aerodinamiğini ve gözlerinin yapısını inceleyerek farklı kabiliyetlere sahip dronelar üretmemiz ve balıkçıl kuşların gagalarına bakarak tasarlanan Japon hızlı trenleri; doğadan esinlenen tasarımlara örnek olarak verilebilir. Bunlardan belki de en ilgi çekici olanı ise adeta bizlerle iç içe yaşayan
ve “nefes alabilen” bir avize!
2017 yılında İtalyan bir mucit olan ve Arborea şirketinin CEO’su konumundaki Julian Melchiorri tarafından Victoria ve Albert Müzesi'nin Art-Nouveau ve İslam Sanatı koleksiyonlarından esinlenerek tasarlanan “Exhale”* adındaki proje, yalnızca tasarımı ile doğayı çağrıştırmıyor; aynı zamanda yerleştirildiği alandaki havayı da temizleyebiliyor. Avize temelde yaprak modüllerinin bir araya getirilip şekillendirilmesiyle oluşmuş olsa da bu modüllerin içerisinde fotosentez yapabilen canlı algler yer alıyor.
*Exhale: Alınan havayı geri vermek anlamına sahip.
Devrim niteliğindeki bu proje, aslında yaşam kalitemizi arttırmak için biyoteknoloji ve mühendislikteki gelişmeleri tasarım alanında da kullanarak ortaya nasıl etkili
ürünler çıkartabileceğimizi gözler önüne seriyor.
Exhale, biyolojik olarak ilerleyen depüratif* işlevleri yerine getirirken aynı zamanda sürekli büyüyen ilk canlı nesne olarak anılıyor. İçerisindeki organizmalar hala hareket halindeler! Avizenin ışığı sıradan bir avize gibi odayı aydınlatıyor ama bir yandan fotosentez için ışığa ihtiyaç duyan alglere de ışık kaynağı sağlıyor. Bu canlı organizmalar ise odadaki karbondioksiti ışık yardımıyla oksijene çevirerek odadaki havayı temizlemiş oluyorlar.
Avizenin gerçekleştirdiği bu organik süreç diğer canlılar ile insanların birbirleriyle
olan ilişkilerini de tekrardan önümüze sunmuş durumda. Exhale alışılmışın dışındaki işlevlerinin yanı sıra tasarımıyla da göze çarpan bir yapıya sahip. Temelinde tamamen el yapımı metal bir iskelet bulunuyor ve bu iskelet tıpkı doğadaki yaprak veya kabuklardaki gibi kendisini tekrar eden bir şekilde yerleştirilmiş cam yaprakları tutmakta.
*Depüratif: Temizleyici, saf hale getirici.
Julian Melchiorri tasarımını: “Geçen yüzyılda hızla artan nüfusumuz fosil yakıtlar ile bitkilerin yaşamını yok ediyor, temelde atmosferde ve iklimde bir değişikliğe zorlayarak gezegenimizi dönüştürüyor. Bu konuyu sürekli aklımda tutarak yeni malzemeler üretmenin ve çevremizdeki dünyayı olumlu yönden etkilemenin çeşitli yollarını denedim. Bu teknolojiler soluduğumuz havayı temizleyip karbondioksiti yakalayarak ve sadece su ve ışık ile değerli biyolojik ürünler ortaya çıkararak hem ürün hem de mimari açıdan çevremizde devrime yol açabilir.” sözleri ile tanıtmış.
Aslında dışarıdan bakıldığında alglerle herhangi bir ortak noktamız yokmuş, birbirimizden faydalanmamız pek mümkün değilmiş gibi gözükebilir. Ancak bu canlılarla aramızda simbiyotik bir ilişki mevcut. Doğadaki hemen hemen her canlı birbirleriyle en verimli şekilde iş birliği yapabilecek donanımlara sahip halde. Ve bazen hiç beklemediğimiz, tahmin edemediğimiz olaylara şahit olabiliyoruz bu birliktelik sayesinde. Bu örnekte olduğu gibi, bir canlının vücudundan uzaklaştırdığı madde, başka bir canlının yaşamı için elzem olabiliyor ve bu durum yaratıcılıkla birleştiğinde şaşırtıcı ürünler ortaya çıkıyor.
Kaynakça:
https://www.julianmelchiorri.com/Bionic-Chandelier
https://designwanted.com/design/exhale/
https://thekidshouldseethis.com/post/exhale-bionic-chandelier-julian-melchiorri